Hartklepafwijkingen

Wat zijn hartklepafwijkingen?

In het hart bevinden zich vier kleppen die ervoor zorgen dat het bloed in de juiste richting stroomt. Bij een hartklepafwijking is een hartklep vernauwd of is er sprake van een lekkage van een klep. Daardoor passeert er minder bloed door de hartklep of stroomt een deel van het bloed weer terug het hart in. Het hart moet dan harder werken om voldoende bloed rond te pompen.

De hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed in de goede richting door het hart stroomt. De hartkleppen kunnen zelf niet samentrekken. Ze openen en sluiten zich door drukverschillen in de bloedstroom die ontstaan door het samentrekken van het hart.

De vier kleppen van het hart zijn:

de aortaklep (nr 5)
de pulmonalisklep (nr 6)
de mitralisklep (nr 7)
de tricuspidalisklep (nr 8)

De aortaklep en de pulmonalisklep zitten tussen de kamers en de grote bloedvaten waar het bloed het hart verlaat; de aortaklep tussen de linkerkamer en de grote lichaamsslagader - de aorta- en de pulmonalisklep tussen de rechterkamer en de longslagader.

De mitralisklep en de tricuspidalisklep bevinden zich tussen de boezems en de kamers van het hart; de mitralisklep tussen de linkerkamer en linkerboezem, de tricuspidalisklep tussen de rechterkamer en rechterboezem.

Wat zijn de symptomen?

Een hartklepafwijking veroorzaakt lang niet altijd klachten. Zelfs een ernstig vernauwde of lekkende hartklep wordt regelmatig per toeval ontdekt, bijvoorbeeld wanneer er een hartruis wordt gehoord. Indien er wel klachten ontstaan, zijn deze niet specifiek voor een bepaalde hartklepafwijking.

De bekendste klachten bij een patiënt met een hartklepafwijking, maar ook bij patiënten met andere hartziekten, zijn kortademigheid (dyspneu), dikke benen (oedeem), moeheid, een afgenomen inspanningsvermogen, hartkloppingen (palpitaties) en soms pijn op de borst bij inspanning, of wegrakingen (collaps).

H2 1klachten bij

Wat is de oorzaak?

De hartkleppen kunnen door veel verschillende aandoeningen beschadigd raken of klachten geven. De meest voorkomende oorzaak is veroudering van de hartklep (degeneratie), dit leidt tot verkalking van de klep. Andere oorzaken zijn aangeboren afwijkingen van de kleppen, ontsteking (bijvoorbeeld endocarditis of reumatisch), bestraling, bepaalde medicatie of hartfalen. Uiteindelijk resulteert dit in twee mogelijke problemen:

Insufficiëntie
De hartklep sluit niet goed af, hij lekt en het bloed stroomt terug de verkeerde kant op. Dit heet een insufficiëntie.
Stenose
Een hartklep opent onvoldoende waardoor er minder bloed door de opening kan stromen. Dit heet een stenose.

De specifieke klepafwijkingen met hun resulterende ziektebeelden, oorzaken en de behandelmogelijkheden zijn te vinden via de onderstaande links:

Diagnose

De diagnose wordt over het algemeen gesteld met behulp van een echo van het hart. Meestal is een echo van de buitenkant (transthoracale echo) voldoende. Soms is het nodig om aanvullend een inwendige echo te maken, dit noemen we een slokdarmecho. Met name de mitralisklep en de tricuspidalisklep liggen aan de achterkant van het hart en zijn beter zichtbaar vanuit de slokdarm. Als er een indicatie is om een operatie of behandeling van de hartklep via de lies uit te voeren, dan vinden er nog aanvullende voorbereidende onderzoeken plaats.

Behandeling

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

De behandeling van de hartklepafwijking hangt af van de volgende zaken:

Het type klepafwijking;
De ernst van de klepafwijking;
Of u al dan niet klachten hebt van de hartklepafwijking;
De behandelopties;
Uw verdere algehele medische conditie.

Grofweg gezien zijn er 3 opties:

De hartklepafwijking is nog niet zo ernstig en/of u ervaart nog geen klachten. In dat geval wordt er vaak voor gekozen om niet direct een behandeling in te stellen, maar u wel goed onder controle te houden. Dit noemen we ook wel watchfull waiting. De cardioloog bepaalt hoe vaak u voor controle moet komen en instrueert u bij welke klachten u zich vervroegd moet melden.
De hartklepafwijking is wel ernstig, zorgt voor klachten en u bent in afdoende medische conditie om hiervoor behandeld te kunnen worden. In dat geval is het meestal noodzakelijk om een open hart operatie te ondergaan waarbij de hartklep vervangen of gerepareerd wordt.
De hartklepafwijking is ernstig, zorgt voor klachten, maar uw algehele medische conditie maakt dat u niet geopereerd kunt worden omdat dit een te hoog risico is. In dat geval is het soms mogelijk om een behandeling via de lies te krijgen. Voor de aortaklep en de pulmonalisklep kan er een nieuwe klep geïmplanteerd worden via de lies. Voor de mitralisklep en de tricuspidalisklep is het soms mogelijk om een clip, nieuwe chorda of een band te plaatsen om uw eigen klep weer beter te laten functioneren. Of u hiervoor in aanmerking komt hangt af van anatomische en technische aspecten (waarvoor vaak aanvullende onderzoeken nodig zijn), maar ook uw conditie en wensen.

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Er komen steeds meer mogelijkheden om de hartkleppen via de lies te behandelen, Sommige van deze behandelingen worden alleen nog uitgevoerd in onderzoeksverband. Er is dan nog onvoldoende bekend over deze behandeling waardoor het nog geen onderdeel is van de reguliere zorg. Het kan betekenen dat u alleen voor zo’n behandeling in aanmerking komt, als u meedoet aan het wetenschappelijk onderzoek. Soms wordt in dat wetenschappelijk onderzoek gebruik gemaakt van loting om te bepalen welke behandeling u krijgt. Als u niet voor een reguliere behandeling in aanmerking komt, maar wel voor meedoen aan het wetenschappelijk onderzoek, dan hoort u dat van uw eigen cardioloog. U beslist zelf of u mee wilt doen aan wetenschappelijk onderzoek.

Nazorg

Als u geopereerd wordt aan een hartklepafwijking, dan moet u daar eerst van herstellen en blijft u nadien onder controle. U wordt verwezen naar hartrevalidatie om weer op conditie te komen, dit start ongeveer 6 weken na de operatie.
Het eerste jaar na de operatie wordt u meestal gecontroleerd door een verpleegkundig specialist die gespecialiseerd is in de postoperatieve zorg. Ook kan het zijn dat u een box mee naar huis krijgt met daarin meetapparatuur zoals een bloeddrukmeter en een stappenteller waarmee u zelf uw herstel in de gaten houdt. Na dat eerste jaar komt u weer bij uw eigen cardioloog voor controle. De frequentie van de controles hangt af van het type operatie dat u hebt ondergaan en hoe het met u gaat.

Behandelteam

Het behandelteam bestaat uit een cardioloog en een cardiothoracaal chirurg. Daarnaast is er een belangrijke rol voor de verpleegkundig specialist die u nauwkeurig controleert rondom de operatie.

Meer informatie

De website www.hartklepkeuze.nl geeft u praktische informatie over hartklepafwijkingen, hartklepprothesen en de operatie.

Als u aan uw aortaklep of mitralisklep geopereerd moet worden, dan kunt u op deze website de 'Hartklepkeuzehulp' doorlopen. Met behulp van deze keuzehulp leert u meer over de verschillende hartklepprothesen en wat dat voor u persoonlijk betekent. Zo kunt u goed geïnformeerd met uw arts een keuze maken.