Leven na een open hartoperatie

Het doormaken van een hartoperatie is een ingrijpende gebeurtenis. Deze gebeurtenis wekt vaak veel vragen en onzekerheid op. In de kopjes hieronder vindt u informatie over leven na een hartoperatie. 

Verminderde lichamelijke en geestelijke conditie

Na de operatie kunt u door de narcose allerlei klachten krijgen. U kunt concentratiestoornissen krijgen, zoals moeilijkheden met lezen en vergeetachtigheid. Soms lukt het in de eerste weken na de operatie niet eens om een paar regels achter elkaar te lezen of een verhaal te volgen dat iemand vertelt.

Slap en vermoeid zijn na een grote operatie is normaal. Dit is het gevolg van uw verminderde lichamelijke en geestelijke conditie. Ook is het normaal dat u bij inspanning in het begin last heeft van kortademigheid. Door langzaamaan uw dagelijkse bezigheden weer op te pakken verdwijnen deze klachten meestal vanzelf

Het litteken

Wanneer u na de operatie naar huis gaat, hoort het litteken mooi dicht te zijn. Het is nog wel vrij gevoelig en kwetsbaar. Er kunnen nog korstjes op het litteken zitten en soms zijn er kleine stukjes van de hechting te zien. Hier kunt u het beste niet aankomen; de korstjes vallen er vanzelf af en ook de hechtingen lossen in principe vanzelf op. Als de wond normaal geneest, is het niet nodig nog een pleister op het litteken te dragen.

Douchen is toegestaan, maar een bad nemen kunt u beter uitstellen tot minimaal drie weken na uw operatie. Zalven of poeders dient u niet op de wonden te smeren. Indien de wond rood ziet, opzwelt en pijnlijk is met eventueel uitloop van pus, dan dient u onmiddellijk de huisarts te waarschuwen.

Het borstbeen

Bij de meeste hartoperaties is het borstbeen tijdens de operatie in de lengte opengemaakt. Aan het einde van de operatie worden de beide helften van het borstbeen weer stevig aan elkaar bevestigd met roestvrijstalen draden. Deze hechtingen worden niet verwijderd. De beide helften van het borstbeen kunnen zodoende niet van elkaar schuiven. Het duurt ongeveer vier tot zes weken voordat het bot volledig aan elkaar is vast gegroeid.

Om het borstbeen te ontzien, is het verstandig de eerste zes weken na de operatie geen zware dingen te tillen en geen zware huishoudelijke werkzaamheden te verrichten. Hoesten, niezen en persen is de eerste weken soms gevoelig. Meestal wordt een slagader uit de borstwand gebruikt als omleiding voor een vernauwde kransslagader. De plek waar deze borstslagader is verwijderd, kan doof aanvoelen of overgevoelig zijn. De pijn is duidelijk anders dan de pijn op de borst die u vóór de bypass- operatie voelde. De pijn na de operatie is meestal van tijdelijke aard.

Spierpijn en nekklachten
Doordat beide helften van het borstbeen uit elkaar worden getrokken tijdens de ingreep, kunnen de spieren en gewrichten in de borst, nek, rug en armen pijnlijk zijn na de operatie. Meestal duurt dit enkele weken en gaat het geleidelijk beter.

Weer aan het werk 

Nadat u ontslagen wordt uit het ziekenhuis, kunt u contact op nemen met uw bedrijfsarts. De terugkeer in het arbeidsproces zal met hem/ haar besproken worden. Indien de bedrijfsarts medische informatie over u willen ontvangen, dan kan dat alleen schriftelijk met uw toestemming.

Ook tijdens de hartrevalidatie zal er aandacht besteed worden aan werkhervatting.

Vakantie en vliegen

Het is verstandig om de eerste zes weken niet ver van huis te gaan. Wanneer er geen problemen zijn ontstaan, kunt u na zes weken rustig op vakantie, ook met het vliegtuig. Omdat u eerder vermoeid kunt zijn, is het verstandig om een aantal weken langer te wachten met lange en inspannende reizen. Wilt u op vakantie naar de (hoge) bergen dan is het verstandig dit eerst met uw arts te bespreken.

Neem voldoende medicijnen mee. Ook raden wij u aan een actueel medicatieoverzicht mee te nemen. Op een actueel medicatieoverzicht staan alle medicijnen die u gebruikt, inclusief dosering. Dit overzicht kunt u opvragen bij uw apotheek. 

Revalidatie en sporten

De eerste weken na een hartoperatie is het niet verstandig om voluit te gaan sporten. Nadat u ontslagen bent uit het ziekenhuis, gaat u met behulp van hartrevalidatie uw conditie verbeteren. Daar leert u ook wat u wel en niet kan. Tijdens het eerste controlebezoek (ongeveer twee weken na ontslag uit het ziekenhuis) kunt u bespreken wanneer u uw eigen sport weer kunt beoefenen. Bij weinig schade aan het hart, hoeft u geen verschil te merken in uw conditie van voor het operatie. Maar medicatie kan wel voor een verschil zorgen (bijvoorbeeld omdat u een bètablokker gebruikt). Na de operatie zult u met behulp van hartrevalidatie uw grenzen kunnen bepalen.

Lichaamsbeweging is goed. Het houdt uw hart en bloedvaten in conditie en zorgt ervoor dat uw bloeddruk lager wordt

Seksualiteit

De eerste tijd na een operatie hebben veel mensen niet zo'n belangstelling voor seks. Dit kan na een poosje veranderen. U kunt zich dan afvragen of het wel verantwoord is om seks te hebben. Het gaat tenslotte om een inspanning en dat kan tot klachten leiden. Over het algemeen blijkt de inspanning echter niet zo groot (ongeveer even belastend als twee trappen oplopen) en treden er nauwelijks klachten op. Het is dus gewoon mogelijk om te vrijen.

Wel kan het zijn dat medicijnen vervelende bijwerkingen geven, zoals erectieproblemen bij bètablokkers. Het is goed om uw klachten met uw arts te bespreken: misschien is het mogelijk de dosis aan te passen of andere medicijnen te gaan gebruiken.

Belangrijk is altijd te proberen om open met uw partner over seksualiteit te praten. Uw partner kan bijvoorbeeld bang zijn om u lichamelijk te veel te belasten. Of hij/zij kan het gevoel hebben afgewezen te worden als u seksualiteit vermijdt. Door erover te praten kunt u misverstanden voorkomen. 

Autorijden

De eerste vier weken na de operatie mag u niet autorijden. Door de narcose kan uw concentratie- en reactievermogen tijdelijk verminderd zijn. Daarnaast is het belangrijk dat u geen onverwachte bewegingen moet maken waardoor de helften van het borstbeen ten opzichte van elkaar kunnen gaan verschuiven. Dit komt de genezing niet ten goede.

Somberheid en depressie

Sombere gevoelens komen regelmatig voor na de operatie. Vaak is het vertrouwen in het eigen lichaam geschaad en moet er een nieuw evenwicht worden gevonden om met de ziekte om te gaan.

Daarnaast is het mogelijk dat uw omgeving anders reageert. Misschien is er sprake van overbezorgdheid of angst. Dit kan voor spanningen zorgen. Daarom is het raadzaam om er over te praten. Zo ontstaan er geen misverstanden of kunnen misverstanden opgelost worden.

Het herstel na een hartoperatie is bij iedere patiënt verschillend. Bij sommige zal het herstel vlot verlopen. Bij andere kan het "twee stappen vooruit en één stap achteruit" gaan. Het kan helpen om hier rekening mee te houden bij de verwerking. Het is dan ook niet raar om soms somber te zijn.

Een hartoperatie kan echter ook aanleiding geven tot een echte depressie. Dit is niet hetzelfde als somberheid. Depressie is een ziekte. De volgende klachten kunnen wijzen op een depressie: slaapproblemen, concentratieproblemen, moeheid, verminderde eetlust, lusteloosheid en verwaarlozing. Herkent u dit, of herkent uw partner dit, dan is het raadzaam om contact op te nemen met uw huisarts.